Endoskopia, czyli badanie za pomocą specjalnych urządzeń, doprowadzających światło oraz optykę do wybranych partii wnętrza ciała, to metoda diagnostyczno-zabiegowa szeroko stosowana w medycynie oraz weterynarii. Pozwala ona na ocenę stanu zdrowia pacjenta oraz służy obrazowaniu podczas wykonywanych zabiegów, co gwarantuje ich precyzję oraz bezpieczeństwo. Endoskopy można podzielić na giętkie oraz sztywne – poznajmy bliżej zastosowanie tych drugich.
Endoskop sztywny – budowa
Endoskop sztywny to narzędzie, które pozwala na przeprowadzenie badań obrazujących wewnętrzne struktury narządów oraz powstałe w nich zmiany czy ogniska zapalne. Zbudowany jest z trzech głównych elementów. Pierwszym z nich jest tubus, czyli cienka rurka, stanowiąca część roboczą urządzenia. Drugim jest głowica z przyłączem do światłowodu, która umożliwia podświetlenie badanych narządów. Trzeci element to okular, który zazwyczaj dostosowany jest do podłączenia kamery. Ta ostatnia pozwala na obserwację w czasie rzeczywistym, a przesłany przez nią obraz może zostać zapisany w formie cyfrowej. Umożliwia jednocześnie powiększenie uzyskanego obrazu.
Zastosowanie optyki sztywnej
Optyki sztywne wykorzystywane są do obrazowania wybranych partii ciała. Ze względu na ich zastosowanie, wyróżniamy następujące metody diagnostyczne:
-
Rynoskopia – badanie nosa (rynoskop)
-
Laryngoskopia – badanie gardła (larynogoskop)
-
Otoskopia – badanie ucha (otoskop)
-
Cytoskopia – badanie pęcherza moczowego (cystoskop)
-
Histeroskopia – badanie macicy (histeroskop)
-
Laparoskopia – badanie brzucha i wnęki miednicy (laparoskop)
-
Torakoskopia – badanie narządów klatki piersiowej (torakoskop)
-
Artroskopia – badanie stawów (artroskop)
Rynoskopia
Rynoskopia polega na wziernikowaniu nosa za pomocą endoskopu (rynoskopu), w celu obejrzenia struktur nosa, w tym jego dna, przewodu nosowego czy małżowin nosowych.
Laryngoskopia
Laryngoskopia z pomocą endoskopu sztywnego (laryngoskopu) to badanie gardła i krtani, obrazujące zmiany morfologiczne i czynnościowe, w tym zmiany w obrębie strun głosowych.
Otoskopia
Otoskopia, czyli wziernikowanie ucha, to badanie, służące zdiagnozowaniu zmian i stanów zapalnych ucha, w szczególności w obrębie błony bębenkowej. Jest zalecane dzieciom jako badanie rutynowe oraz wszystkim pacjentom skarżącym się na ból ucha.
Cytoskopia
Cytoskopia to badanie pęcherza moczowego za pomocą cystoskopu, wprowadzonego do środka przez cewkę moczową. Pozwala na wzrokową ocenę błony śluzowej wewnątrz pęcherza moczowego. Cytoskopia może być połączona z pobraniem wycinka do badań histopatologicznych oraz drobnymi zabiegami.
Histeroskopia
Histeroskopia to zabieg diagnostyczno-leczniczy w obrębie macicy. Z pomocą histeroskopu można dokonać oceny stanu macicy (histeroskopia diagnostyczna) lub wykonać małe zabiegi, takie jak usunięcie zmian, m.in. polipów i mięśniaków, oraz pobranie wycinka do badania histopatologicznego (histeroskopia operacyjna).
Laparoskopia
Laparoskopia to wziernikowanie jamy otrzewnej za pomocą laparoskopu, wprowadzonego przez powłoki brzucha. Pozwala na zbadanie zmian patologicznych w obrębie brzucha i miednicy. Jako laparoskopia operacyjna służy pobieraniu wycinków oraz przeprowadzaniu operacji m.in. w obrębie przewodu pokarmowego.
Torakoskopia
Torakoskopia polega na wziernikowaniu jamy opłucnej, w celu zbadania opłucnej, płuc i śródpiersia. Służy między innymi diagnostyce onkologicznej płuc, a także jest wykorzystywana podczas wykonywania zabiegów chirurgicznych w obrębie opłucnej.
Artroskopia
Artroskopia to metoda diagnostyczna, polegająca na wprowadzeniu do wnętrza stawu artroskopu. Pozwala na dokładne obejrzenie wewnętrznej struktury stawu i zdiagnozowanie zmian patologicznych oraz wykonanie zabiegów.
